Rusiya-Ukrayna müharibəsində şanlı qələbə akkordları hələ heç bir tərəfə nəsib olmayıb. Müharibənin xarakteri dəyişkəndir, Rusiya işğal etdiyi ərazilərdə möhkəmlənmək taktikasında çətinliklərlə üzləşir, Ukrayna isə hələ ki həlledici ərazi nailiyyətlərinə yiyələnmir.
İndi gözlər Ukraynanın keçirdiyi əks-hücum əməliyyatlarının doğura biləcəyi nəticələrə zillənib və nikbin əhvali-ruhiyyə yaradan məlumatlar gəlməkdədir.
Ukrayna qüvvələri keçirdiyi əks-hücum əməliyyatlarından kiçik ərazi uduşları ilə çıxmağı bacarıb, Donetsk vilayətinin qərbində və Zaporojye vilayətinin qərbində təsdiqlənmiş irəliləyişlər əldə edib.
Rusiya qoşunları isə müdafiə doktrinası əsasında cəbhə xəttini dondurub cari vəziyyətlə danışıqlara getməkdə maraqlı tərəf kimi görünür, lakin bu, Ukraynanın şərtləri ilə uzlaşmır.
Rusiyanın hərbi əməliyyatlarda hücum doktrinasına söykənən praktiki addımları peşəkarlıq baxımından uğurlu deyil. İndi Rusiya NATO-nun tərtib edib Ukraynaya ötürdüyü əks-hücum əməliyyatlarına davam gətirmək istəyir, qoşunların komplektləşdirilib meydana buraxılması isə vaxt aparır.
Düzdür, Ukraynanın genişmiqyaslı qələbə qazanmasından danışmaq da tezdir, çünki Rusiyanın işğal etdiyi ərazilər böyükdür və Kiyevin paralel hücumlarla onları geri qaytarması üç faktordan asılıdır:
– Qərb Ukraynanı Rusiyanı geri oturda biləcək səviyyədə silahlandırmalıdır;
– Ukraynaya böyük ölçüdə canlı qüvvələr lazımdır;
– Qərblə Rusiya Ukraynanı darda qoyacaq sövdələşməyə getməməlidirlər.
NATO isə bir həddə gəlib çatanda çəkingən davranır, çünki onun Rusiyanın nüvə silahı tətbiq edə biləcəyi barədə həyəcanlı təsəvvürləri mövcuddur.
NATO ona görə ehtiyat etmir ki, Rusiyaya qarşı adekvat nüvə zərbələri imkanından məhrumdur, ona görə çəkinir ki, bu silahların tətbiqi dünya müharibəsi riski yaradır. Üstəgəl, NATO üzvü olmayan Ukraynaya görə də Rusiyaya qarşı nüvə silahı atmaqda maraqlı deyil.
Rusiya isə nüvə silahının döyüş meydanına tullanması ritorikasından bərk yapışır. Moskva biclik edir, NATO-nu münaqişəyə cəlb etməmək üçün Ukraynaya qarşı taktiki nüvə silahlarının tətbiqini gündəmdə saxlayır.
Rusiya iyul ayında taktiki nüvə silahlarının bir hissəsini Belarusda yerləşdirməyi planlaşdırır, ehtimal ki, mümkün hədəf qorxutma aktı ilə Ukraynanın paytaxtı Kiyevə nüvə zərbəsi endirmək arasında uyğunlaşdırma aparmaqdır.
Rusiya bilir ki, döyüş əməliyyatları gedən bölgələrə nüvə zərbəsi endirsə, bundan öz hərbçiləri də əziyyət çəkəcəklər, ona görə də o, cəbhə xəttindən uzaqda olan Kiyevə mümkün atış planlarına sahib ola bilər.
Ukraynaya risk yaradan məsələlərdən biri də Rusiyanın Çinlə hərbi sahədəki əməkdaşlıq perspektivinin Kiyevə yarada biləcəyi təhdidlər və bu təhlükədə Belarusun hansı status ala bilməsidir.
Hər halda, görünən budur ki, Belarusun Rusiyanın nüvə silahlarına ev sahibliyi etməsi təkcə Ukrayna üçün deyil, ümumilikdə NATO üçün də siqnaldır. Kremlin taktiki nüvə şantajının döyüş meydanında rəsmiləşməsi versiyasını isə heç bir halda arxa planda saxlamaq olmaz.
Əgər Ukrayna əks-hücum əməliyyatlarında uğur qazansa, Rusiya:
– İlhaq etdiyi ərazilərin daxilində gerçəkləşəcək əməliyyatları ərazi bütövlüyünə təhdid kimi qiymətləndirə;
– Kiyevə Belarusdan zərbələr endirib Ukrayna hakimiyyətini əks-hücum əməliyyatlarından çəkindirməyi hədəfləyə bilər.
Aqşin Kərimov
Xeberal.az
